Soru: Abdestin farzları nelerdir?
Cevâb: Hamd ve hüküm, Allâh Subhânehu ve Teâlâ’ya mahsustur.
Abdest, fiili olan başlı başına bir ibâdettir. Kur’ân ve sahîh Sünnet’in delâletiyle abdestin farzları altı farzı vardır. Bunlar:
1. Niyet etmek:
Ömer radîyallâhu anh’dan rivâyet edildiğine göre, Rasûlullâh sallallâhu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: “Ameller ancak niyetlere göredir.” [Buhari (1); Müslim (1907)…]
2. Yüzü Yıkamak:
Allah Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: “Namaza kalkacağınız zaman yüzlerinizi yıkayın.” (Maide: 5/6)
Ebu Hureyre radîyallâhu anh’dan Rasûlullâh sallallâhu aleyhi ve sellem’in abdest alışı şöyle rivayet edilmiştir: “Abdest aldı; yüzünü iyice yıkadı .” [Müslim (246); Beyhaki (el-Kubra: 362)…]
3. Dirseklerle Beraber Elleri Yıkamak:
Allah Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: “Dirseklere kadar ellerinizi yıkayın.” (Maide: 5/6)
Ebû Hureyre radîyallâhu anh’dan rivayet edildiğine göre, o, Rasûlullâh sallallâhu aleyhi ve sellem’in abdest alışı şöyle rivayet edilmiştir: “Abdest aldı; yüzünü iyice yıkadı, sonra sağ kolunu pazuya varıncaya kadar, ardından sol kolunu pazuya varıncaya kadar yıkadı.” [Müslim (246); Beyhakî (98)…]
4. Başın Bir Kısmını Mesh Etmek:
Allâh Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: “Başlarınızı mesh edin.” (Maide: 5/6)
Mugire İbn Şube’in babasından rivayet edildiğine göre: “Rasûlullâh sallallâhu aleyhi ve sellem: Başının önüne ve sarığının üzerine mesh etmiştir.” [Müslim (274); Nesai (108)…]
5. Topuklarla Beraber Ayakları Yıkamak:
Allah Subhânehu ve Teâlâ, şöyle buyurmaktadır: “Her iki topuğa kadar da ayaklarınızı yıkayın.” (Maide: 5/6)
Rasûlullâh sallallâhu aleyhi ve sellem abdest alırken topuklarını güzelce yıkamayan kimseleri gördüğünde yüksek sesle üç kere şöyle buyurmuştur: “Ateşte yanacak topukların vay haline! Abdestinizi güzelce alınız.” [Buhari (60); Müslim (26)…]
6. Tertibe Uymak:
Rasûlullâh sallallâhu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: “Allâh’ın başladığından başlıyorum.” Başka bir lafızda ise buyurmuştur: “Allâh’ın başladığından başlayın.” [Müslim (1218); Ebu Dâvûd (1905) …]
Bu hadis-i şerîf, Allâh’u Teâlâ’nın Kitabında zikrettiği sıranın tüm ibadetlerde -aksi sabit olmadıkça- esas alınmasını göstermektedir. Zira: “İtibar, lafzın umumi olmasınadır. Sebebin hususi olmasına değildir.”
Sonra Allah Subhânehu ve Teâlâ, âyet-i kerîmede yıkanması gereken organların arasına mesh edilmesi gereken organı zikretmektedir ki bu da; zikredilen sıraya uymanın zorunlu olduğunu gösterir. Zira Arapçada aynı cinsten olan şeylerin arasına başka şeylerin sokulması ancak bir gereğe binaen yapılır. Buradaki gerekliliğin tertib olduğu ise açıktır.
Başarı, el-Hamîd ve el-Hakîm olan Allâh’tandır.
O, her şeyin en iyisini bilendir.
Abdullah Saîd el-Müderris.
1434h. / 2013m.
